صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی چیست؟
بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی
اشاره کردیم که صندوق های سرمایه گذاری شاخصی در پی آنند که به اندازه یکی از شاخص‌های بازار سهام بازدهی کسب کنند. به عبارت دیگر، هرکدام از صندوق‌های شاخصی یکی از شاخص‌های بازار سهام را مبنا قرار می‌دهند و مدیران این صندوق‌ها تلاش می‌کنند سبدی از سهام تشکیل بدهند که عملکردی مشابه عملکرد شاخص مبنا داشته باشد.
فکر ایجاد صندوق‌های شاخصی به فرضیه بازار کارا مربوط می‌شود. این فرضیه می‌گوید که اگر بازار به اندازه کافی شفافیت داشته باشد و اخبار و اطلاعات با سرعت بالا در اختیار همه فعالان آن قرار بگیرد، قیمت‌ها متناسب با این اطلاعات تعدیل می‌شوند. نتیجه اینکه نمی‌شود بدون هزینه و ریسک اضافی، بیشتر از میانگین بازار بازدهی کسب کرد. هدف صندوق‌های شاخصی هم به‌نوعی کسب بازدهی به اندازه میانگین بازار و بدون متحمل‌شدن ریسکی بیش از ریسک بازار است.
نکته یک: صندوق‌های شاخصی به اندازهٔ صندوق‌های سهامی فعال نیستند و به اندازه آن‌ها خریدوفروش سهام و اوراق بهادار ندارند. هدف مدیران صندوق‌های شاخصی این است که وزن اوراق بهادار موجود در سبد با شاخص مبنا منطبق باشد. به همین دلیل، صندوق‌های شاخصی را نوعی صندوق سرمایه‌گذاری «غیرفعال» می‌دانند.
نکته ۲: اولین صندوق شاخصی را کارآفرینی به نام جان سی. باگل تأسیس کرد که مبنای آن شاخص «اس‌اندپی ۵۰۰» بود.
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک چیست؟
انواع صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی را می‌شود بر اساس شاخصی که مبنایشان است دسته‌بندی کرد. برای نمونه، ممکن است صندوقی بر اساس شاخص کل طراحی شود و صندوق دیگری بر اساس شاخص سی شرکت بزرگ بورس. دارایی صندوق‌های شاخصی بر اساس دارایی‌هایی انتخاب می‌شود که شاخص موردنظر را تشکیل می‌دهند.
مثلا اگر صندوقی بخواهد بر اساس شاخص کل بورس تشکیل شود، باید سراغ همان سهم‌های شاخص کل بورس برود. وزن هر سهم در بین دارایی‌های صندوق هم بر اساس وزن آن سهم در شاخص کل تعیین می‌شود؛ یعنی اگر تغییرات قیمت سهمی تاثیر بیشتری بر تغییرات شاخص کل داشته باشد، وزن آن در سبد دارایی‌های صندوق باید بیشتر باشد.
صندوق‌های شاخصی مدت‌هاست که در بازارهای سهام فعالیت می‌کنند. مثلا در بازار سهام نیویورک، صندوق‌هایی بر مبنای شاخص «داوجونز» و «نزدک» فعالیت می‌کنند. در ایران هم مدتی است که صندوق‌هایی از این نوع تشکیل شده است که تعدادی از آن‌ها بر اساس شاخص کل و بعضی‌شان هم بر مبنای شاخص‌های دیگری مانند شاخص سی شرکت بزرگ طراحی شده‌اند.
صندوق سرمایه گذاری اهرمی چیست؟
مزایای سرمایه گذاری در صندوق شاخصی
همان‌طور که گفتیم، صندوق‌های شاخصی خریدوفروش‌های زیادی ندارند و به همین دلیل هزینه‌های سبدگردانی‌شان هم کمتر است. مزیت اصلی صندوق‌های شاخصی هم همین است و نسبت به صندوق‌های سهامی فعال، هزینه‌های کمتری دارند.
همچنین از آنجا که صندوق‌های شاخصی قصد ندارند که بازدهی‌شان بیشتر از میانگین بازدهی بازار باشد، ریسک کمتری هم متحمل می‌شوند. پس به‌طور کلی می‌توان گفت ریسک صندوق‌های شاخصی کمتر از صندوق‌های سهامی است و سرمایه‌گذارانی که به‌نوعی به دنبال گزینه‌های کم‌ریسک‌تر برای سرمایه‌گذاری هستند می‌توانند گزینه سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را بررسی کنند.
نکته: بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شاخصی، دوره‌های رشد شاخص بورس است. در دوره‌هایی که شاخص بورس نزولی یا خنثی است و تحرک خاصی در بازار سهام دیده نمی‌شود، صندوق‌های شاخصی هم بازدهی مناسبی ندارند.
معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی
مهم‌ترین عیب صندوق‌های شاخصی هم به دلیل غیرفعال‌بودن‌شان است که باعث می‌شود این صندوق‌ها در مقایسه با صندوق‌های سهامی، انعطاف‌پذیری کمتری داشته باشند. به عبارت دیگر، در دوره‌هایی که شاخص مورد نظر نزولی می‌شود، اقدامی برای جلوگیری از افت ارزش دارایی‌های صندوق انجام نمی‌شود و ارزش واحدهای صندوق همراه با نزول شاخص، کاهش می‌یابد.
مقایسه صندوق سرمایه‌گذاری با سبدگردانی
ترکیب دارایی‌های صندوق‌های شاخصی
ترکیب دارایی‌های صندوق‌های شاخصی شباهت زیادی به ترکیب دارایی‌های صندوق‌های سهامی دارد. به این معنا که دارایی‌های این صندوق‌ها معمولا از ۸۰درصد سهام و ۲۰درصد اوراق با درآمد ثابت است. با این تفاوت که نوع و وزن سهم‌هایی که در صندوق‌های شاخصی وجود دارد، به شاخص مبنا بستگی دارد. یعنی هرچه وزن سهمی در شاخص مورد نظر بیشتر باشد، وزن آن در ترکیب دارایی‌های صندوق هم بیشتر است.
به زبان ساده‌تر، از آنجا که استراتژی صندوق‌های سهامی کسب بازدهی به اندازهٔ شاخص است، بیشتر دارایی‌های صندوق‌های سهامی از سهام شاخص‌ساز بازار تشکیل می‌شود. در حالی که استراتژی صندوق‌های سهامی کسب حداکثر بازدهی از محل سرمایه‌گذاری و خریدوفروش سهام است و در نتیجه مدیران این صندوق‌ها طبق تحلیل‌هایی که دارند، می‌توانند هر سهمی را با هر وزنی بخرند یا بفروشند.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی در ایران
در حال حاضر تعداد صندوق‌های شاخصی فعال در بازار سهام ایران زیاد نیست، اما به نظر می‌رسد در آینده تعداد این صندوق‌ها بیشتر شود. در حال حاضر در بازار سرمایه ایران، سه صندوق شاخصی و یک صندوق مبتنی بر شاخص سی شرکت بزرگ فعالیت می‌کنند.
صندوق‌های شاخصی در ایران بیشر بر مبنای شاخص کل بورس عمل می‌کنند و شیوه سرمایه‌گذاری در آن‌ها معمولا از طریق سامانه معاملات آنلاین سهام است. مهم‌ترین ویژگی صندوق‌های شاخصی این است که هزینه‌های سبدگردانی و مدیریت آن‌ها در مقایسه با صندوق‌های سهامی عادی کمتر است
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی کارآفرین (صدور و ابطال)
فعالیت این صندوق از سال ۱۳۸۹ آغاز شده است. ضامن نقدشوندگی این صندوق بانک کارآفرین و متولی آن شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری سهم‌آشنا است. واحدهای این صندوق به‌شیوه صدور و ابطال معامله می‌شود. بازدهی یک سال اخیر صندوق کارآفرین حدود منفی ۴درصد بوده است و از زمان آغاز فعالیت تا کنون بیش از ۳۲۰۰درصد بازدهی داشته است.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی کاردان (ای‌تی‌اف)
فعالیت صندوق شاخصی کاردان از ۱۳۹۴ آغاز شده است و از آن زمان تا کنون ۱۶۷۶درصد بازدهی داشته است. ضمن اینکه بازدهی یک سال گذشته این صندوق حدود منفی ۱٫۱درصد بوده است. متولی صندوق کاردان مؤسسه حسابرسی شاخص‌اندیشان است و سرمایه‌گذاران از طریق بورس می‌توانند واحدهای این صندوق را خریداری کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی بازارآشنا (ای‌تی‌اف)
صندوق شاخصی بازارآشنا فعالیت خودش را از اواخر ۱۳۹۹ آغاز کرده است. متولی این صندوق مؤسسه حسابرسی رازدار است و سرمایه‌گذاران از طریق بورس می‌توانند واحدهای این صندوق را معامله کنند. بازدهی این صندوق از آغاز فعالیت تا کنون ۱۷٫۹درصد بوده است.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخص سی شرکت بزرگ فیروزه (ای‌تی‌اف)
صندوق شاخصی فیروزه از ۱۳۹۳ فعالیت می‌کند و تا کنون توانسته است ۱۵۶۳درصد بازدهی داشته باشد. بازدهی یک سال اخیر این صندوق هم منفی ۱۰٫۵درصد بوده است. متولی این صندوق مؤسسه حسابرسی آگاهان و همکاران است. شیوه سرمایه‌گذاری در این صندوق هم خرید واحدهای صندوق از طریق بورس است.
شیوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شاخصی
همان‌طور که در قسمت قبلی دیدیم، سه مورد از صندوق‌های شاخصی فعال در ایران از نوع ETF یا قابل‌معامله در بورسند. به عبارت دیگر، برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، باید واحدهایشان را از بورس بخریم. برای معامله در بورس هم باید کد بورسی داشته باشیم.
اگر کد بورسی دارید و می‌خواهید در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنید، کافی است وارد سامانه معاملات آنلاین سهام شوید و بعد از جست‌وجوی نماد هر کدام از این صندوق‌ها، واحدهای صندوق موردنظرتان را به هر تعداد که می‌خواهید بخرید.
- نماد بورسی صندوق شاخصی کاردان: کاردان
- نماد بورسی صندوق شاخصی بازارآشنا: وبازار
- نماد بورسی صندوق شاخصی فیروزه: فیروزه
صندوق شاخصی کارآفرین هم از طریق صدور و ابطال فعالیت می‌کند و برای سرمایه‌گذاری در این صندوق باید به سایت رسمی این صندوق مراجعه کنید و بعد از تکمیل مراحل ثبت‌نام، برای هر تعداد واحدی که می‌خواهید، درخواست صدور بدهید.
جمع‌بندی
صندوق‌های شاخصی تلاش می‌کنند دقیقا به اندازه یک شاخص مبنا بازدهی داشته باشند. صندوق‌های شاخصی در ایران بیشر بر مبنای شاخص کل بورس عمل می‌کنند و شیوه سرمایه‌گذاری در آن‌ها معمولا از طریق سامانه معاملات آنلاین سهام است. مهم‌ترین ویژگی صندوق‌های شاخصی این است که هزینه‌های سبدگردانی و مدیریت آن‌ها در مقایسه با صندوق‌های سهامی عادی کمتر است.
The post صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی چیست؟ appeared first on رده Rade.